BEZMIŁOŚĆ - Marek Zychla (oprawa twarda)

Marek Zychla to jeden z tych autorów, którzy w swojej twórczości idą pod prąd. Pod prąd trendów i oczekiwań. Zychla nie pisze pod publikę, nie ugina się pod naciskiem redaktorów. I bynajmniej nie jest to w jego kierunku żaden zarzut. Wręcz przeciwnie. Jest to jeden z najoryginalniejszych i najmniej oczywistych twórców na rodzimym poletku literatury gatunkowej. A zarazem nie sposób go przyporządkować do konkretnej kategorii. Łączy w swojej prozie elementy fantasty, science fiction, weird fiction, powieści obyczajowej. Jest erudytą, posada nieprzeciętny, barwny styl, brawurowo włada językiem polskim, nie boi się neologizmów. Jego twórczość przywodzi na myśl Neila Gaimana, podobnie jak on uwielbia wplatać w swoje historie mity i legendy, które umiejętnie wkomponowuje w swojskie, zdawałoby się - przyziemne realia. Od lat mieszka w Irlandii, której lokalny folklor mocno rezonuje w opisywanych przez niego historiach. Jego proza jest emocjonalna, inteligentna, pozostaje w czytelniku na długo jeszcze po zakończeniu lektury. I taka jest też "Bezmiłość".

Podczas lektury tej powieści przychodzi na myśl jedna ze scen w "Shreku" w którym tytułowy bohater tłumaczy Osłowi, że ogry są jak cebula - mają warstwy. I z taką wielowarstwową historią mamy tu do czynienia. Zaczyna się niepozornie, jak powieść obyczajowa - mamy lata 90. XX wieku, niewielkie miasteczko w zachodniej Polsce i dziewięcioletniego Grzesia. Jego losy poznajemy w formie wspomnień możliwych do obserwacji dzięki nowoczesnej technologii. Gdzieś w przyszłości tajemniczy Obserwator i Koordynator przyglądają się życiu chłopca, jego ciężkiej walce o odrobinę radości i miłości. Od wyborów Grzesia może zależeć bardzo wiele, ale życie na blokowisku w tamtych czasach nie jest łatwe. Zwłaszcza jeśli nie ma się przyjaciół, rodzicie niespecjalnie mają czas i chęci aby wykazać choć odrobinę zainteresowania, starsi bracia zupełnie cię ignorują, wszelkie rozrywki kosztują, a w domu się nie przelewa. Grześ, jak to chłopaki w jego wieku, błąka się więc po osiedlu, marzy i snuje wizje alternatywnej rzeczywistości, o świecie w którym jest kimś ważnym. Wkrótce okazuje się, że jego historia jest tłem dla wydarzeń o o wiele większym znaczeniu i skali. Wydarzenia nabierają tempa, wizje przyszłości mieszają się z mrocznymi fantazjami i cygańskimi demonami zamieszkującymi piwniczne zakamarki. Nic nie jest tym czym się wydawało, autor zaskakuje nas niemal na każdym kroku. Aż w końcu docieramy do zakończenia. Zakończenia które wywraca cały ten świat do góry nogami, zakończenie które raz jeszcze potrafi zaskoczyć i które sprawia że wszystkie klocki wpadają na swoje miejsca. Zakończenie które wywołuje falę emocji.

Mocna, nieoczywista lektura.


„Bezmiłość” prowadzi nas za rękę przez przeszłość i przyszłość bohatera. Wypełniają je piwniczne demony, cygańskie mity, złamane serca, wypadki i zbrodnie. Prawda miesza się z fikcją, a gorączkująca rzeczywistość, niczym sensacyjny film, drży w posadach, wciąż skora do powrotów, choćby i po reklamach.

W tym wszystkim lśni gdzieś na dnie dusza człowiek.

„Kiedy nienawiść króluje, bezmiłość staje się faktem”.
Marek Zychla